Το ημερολόγιο του φοροτεχνικού συναντά σήμερα μια ανθρώπινη λεπτομέρεια από αυτές που το επάγγελμά μας έχει πολλά να διηγηθεί, αφού τις αντιμετωπίζει συχνά – πυκνά. Πρόκειται για τα βάσανα της ζωής που βρίσκουν ευάλωτους φορολογούμενους, η χτυπημένους από ανίατες ασθένειες.
Και εκεί πολλές φορές η μοίρα της ζωής παίζει διπλό παιχνίδι. Τα έξοδα νοσηλείας προηγούνται από την σειρά πληρωμής ενός φόρου, επι παραδείγματι φόρου κληρονομιάς. Η οφειλή τρέχει και έρχεται η αμείλικτη διάταξη της κατάσχεσης τραπεζικού λογαριασμού, χωρίς ειδοποίηση και χωρίς να λογαριάζεται αν η καθυστέρηση οφείλεται σε «ανωτέρα βία», όπως συνέβη και στην πολύπαθη συνταξιούχο κα……….. που θα μου επιτρέψετε να διηγηθώ μέσα από τα πραγματικά γεγονότα που προβάλαμε στο αίτημα, προς τον αρμόδιο έφορο.
Βέβαια όπως προανέφερα, στη δουλειά μας αυτά τα συναντάμε καθημερινά, χωρίς να χάνουμε την κοινωνική πλευρά που επιτελεί πολλές φορές το επάγγελμα του Λ/Φ, προτάσσοντας την ευαισθησία αλλά και την ευθύνη.
Και δεν κάνουμε τίποτα καλύτερο από το να κατεβάσουμε τις διατάξεις για να δούμε αν ο νομοθέτης σε τέτοιες ειδικές περιπτώσεις αφήνει λύσεις και δίνει τη δυνατότητα στον Έφορο της αποδέσμευσης και του περιορισμού της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό. Εκεί ασφαλώς δοκιμάζεται και το καθήκον αλλά και αυτό που λέμε «χρηστή διοίκηση», από τον λειτουργό της φορολογικής διοίκησης.
Και βέβαια αν σπεύσει αμέσως να θεραπεύσει ένα τέτοιο ζήτημα, τότε οφείλουμε «κατά κρίση αγαθού ανδρός» και λόγους ηθικής ανταπόδοσης, να εκθειάσουμε την επίσπευση και το αποτέλεσμα. Γιατί όπως διάλεξα στο τίτλο τη φράση του Γκαίτε, «είναι τόσο φυσικό να κάνει κανείς το καθήκον».
Πρόκειται για την εφαρμογή διατάξεων του άρθρου 30 παρ. 4 του ν.δ. 356/1974 (ΚΕΔΕ) περί περιορισμού κατασχέσεων στα χέρια τρίτων, που κωδικοποιήθηκε πρόσφατα με τον 4941/2022. Ειδικότερα, όπως ορίζεται στις ανωτέρω διατάξεις «Η κατάσχεση μπορεί να περιοριστεί σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό, μετά από αιτιολογημένη απόφαση εκείνου που την επέβαλε».
Με την εγκύκλιο πολ.1092/03.04.2014, η ΑΑΔΕ, έχει δώσει την εξουσιοδότηση στον Έφορο και τις σχετικές οδηγίες, «να εξετάζει τα αιτήματα χωρίς διακρίσεις με κριτήρια απολύτως αντικειμενικά σχετιζόμενα με ιδιαίτερους λόγους, όπως πραγματική οικονομική αδυναμία, λόγοι υγείας, ύψος οφειλής, παλαιότητα και είδος αυτής και ποτέ επιλεκτικά χωρίς δηλαδή, να σχετίζονται με το πρόσωπο του οφειλέτη».
Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πράγματι πονεμένη η ιστορία της συνταξιούχου κας…….. που πριν καλά – καλά μπει στον τραπεζικό λογαριασμό το ποσό από την πώληση προκειμένου να συνεχίσει την ακριβή θεραπεία από την ανίατη ασθένεια και αυτή και ο σύζυγός της, η τράπεζα εκτέλεσε την εντολή κατάσχεσης που είχε στείλει η Εφορία.
Παραθέτω μία μόνο περικοπή από την υποβληθείσα αίτηση προς τον προϊστάμενο της ΔΟΥ…… :«Αναφορικά με το θέμα της παρούσας αίτησης μου για τον περιορισμό του κατασχεθέντος χρηματικού ποσού …… ευρώ από τον τραπεζικό λογαριασμό στην …Τράπεζα, θέτω υπόψη της υπηρεσίας σας την τραγική εικόνα και κατάσταση απόγνωσης που συμβαίνει σε μένα και στο σύζυγο μου εξαιτίας της επάρατης νόσου του καρκίνου και των ανυπέρβλητων δυσκολιών που επέτεινε πολλαπλά η εν λόγω κατάσχεση». Σε άλλο σημείο προσθέτει: «Έχω αναπηρία 74% όπως θα δείτε και στην επισυναπτόμενη βεβαίωση του ΕΦΚΑ, τα έξοδα για την υγεία μας είναι υπέρογκα, η σύνταξη μου επειδή αρρωστήσαμε βγήκε μειωμένη στο ποσό 377,14 ευρώ (σύνταξη Απριλίου 2023) και για αυτό τον λόγο δεν μπορέσαμε να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας». (σημ. το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι και η ίδια και ο σύζυγος της, έχουν κάνει δύο επεμβάσεις και υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες και ακολουθούν και ακτινογραφίες, μπαινοβγαίνοντας στο νοσοκομείο ……)
Και βέβαια τα δικαιολογητικά αμείλικτα και κατηγορηματικά (Ληξιαρχική πράξη θανάτου της αδερφής μου, Ιατρικές γνωματεύσεις – ιστολογικές εξετάσεις του συζύγου μου, Ιατρικές γνωματεύσεις – ιστολογικές εξετάσεις δικές μου, Βεβαίωση ΕΦΚΑ για το ποσοστό της αναπηρίας μου (74%).
Να σημειωθεί ότι η αίτηση υποβλήθηκε μέσω «τα αίτημα τα μου» στις 31.05.2023 και στις 2 Ιουνίου 2023 προσωπικά με εξέπληξε η ανταπόκριση και η φωνή του καθήκοντος του συγκεκριμένου Εφόρου, με την παρακάτω απόφαση:
ΘΕΜΑ : Περιορισμός κατασχετηρίου
Το δια ταύτα: πέρα από τα διδάγματα της κοινής πείρας, και του γεγονότος ότι ο νομοθέτης ορίζει ότι, «παρά τη συνδρομή κριτηρίων, που επικαλείται ο οφειλέτης, πρόκειται για δυνατότητα και όχι υποχρέωση της Φορολογικής Διοίκησης να κάνει αποδεκτό αντίστοιχο αίτημα», αυτή την μικρή ιστορία την εντάσσουμε ασφαλώς στις δύο θεμελιώδεις αρχές, που τέτοια παραδείγματα, όπως το παραπάνω, τις προαγάγουν στα μάτια του πολίτη. Μιλώ για την αρχή της χρηστής διοίκησης και την αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου στη Δημόσια Διοίκηση. Και οι δυο συσχετίζονται με την αρχή της καλής πίστης, την αρχή της αναλογικότητας, αλλά και την αρχή της νομιμότητας. Και όλα αυτά μαζί δημιουργούν το μείγμα και τη θεμελιωτική βάση στις σχέσεις κράτους με τον πολίτη.
Υ.Γ. Όταν έχουμε την τιμή (και αυτό το βλέπουμε με την συμμετοχή στα ΜΜΕ, πολλών και αξιόλογων συναδέλφων Λ/Φ, ως προϊόν της αξιοπιστίας που έχει ανακτήσει το επάγγελμα), να εκφράζουμε δημόσιο λόγο, θεωρώ ότι ήταν καθήκον μου να αναφερθώ στο παραπάνω περιστατικό, στην εκπομπή «Καλημέρα» του Γιώργου Αυτιά την Κυριακή 11 Ιουνίου, από όπου είναι και το παρακάτω video.
Δείτε τι δήλωσε και ο ίδιος με αφορμή το θέμα των κατασχέσεων στις περιπτώσεις ΑΜΕΑ και τη δέσμευση να το θέσει υπόψη στη συνέχεια στη συνέντευξη που είχε με τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας και πρώην Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη
Όλα αυτά στο video που ακολουθεί:
* Ο Γιώργος Δ. Χριστόπουλος είναι Φοροτεχνικός – οικονομολόγος με συγγραφική και διδακτική εμπειρία. Εκπρόσωπος τύπου και δημοσίων σχέσεων της ΠΟΦΕΕ, υπεύθυνος της επιστημονικής ομάδας της ΕΦΕΕΑ, φοροτεχνικός σύμβουλος της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος, επιστημονικός συνεργάτης του Taxheaven, μέλος της «mental Group Γ. Χριστόπουλος και Συνεργάτες», τ. καθηγητής ΤΕΙ.
e-mail: g.christopoulos@mental.gr