Γιώργος Χριστόπουλος: Αναδρομικά συντάξεων – τροποποιητικές δηλώσεις – Χρήσιμες φορολογικές συμβουλές

Συνεχίζεται η υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων καθώς ισχύει η παράταση μέχρι 31 Αυγούστου 2023. Η προθεσμία ισχύει για τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα. Σήμερα που γράφεται το άρθρο μας έχουν υποβληθεί 5,8 εκατ. δηλώσεις  (Ε1) και απομένουν περίπου 700.000 δηλώσεις.

Όσοι λοιπόν υποβάλλουν τη δήλωσή τους μέχρι την 31^η Αυγούστου και προκύπτει φόρος, θα καταβάλλουν δύο δόσεις μαζί, ενώ οι υπόλοιπες 6 δόσεις θα καταβληθούν κανονικά Σεπτέμβριο 2023 έως Φεβρουάριο 2024.

Τι ισχύει όμως για τα αναδρομικά που καταβλήθηκαν μέσα στο 2022;

Οι κάθε είδους καθαρές αποδοχές, πρόσθετες αμοιβές, απο­ζημιώσεις, συντάξεις που καταβλήθηκαν αναδρομικά μέσα στο 2022 σε μισθωτούς και συνταξιούχους βάσει νόμου, απόφασης δικαστηρίου ή συλλογικής σύμβασης, καθώς και οι περιπτώσεις που χορηγούνται καθυστερημένα είτε συντάξεις είτε αναδρομι­κά από ασφαλιστικούς οργανισμούς, φορολογούνται στα έτη που ανάγονται, καθόσον χρόνος απόκτησης των αναδρομικών αυτών αποδοχών θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απόκτησε δικαίω­μα είσπραξης και θα δηλωθούν με συμπληρωματική δήλωση στο χρόνο που αφορούν. 

Προσοχή: Οι τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από μισθωτούς ή συνταξιούχους με αναδρομικά μισθών ή συντάξεων προηγουμένων ετών, παραλαμβάνονται χωρίς πρόστιμα και τόκους, μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν, κατά περίπτωση, οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων.

Οι παραπάνω δηλώσεις υποβάλλονται με χρήση της διαδικτυακής Υπηρεσίας υποβολής δηλώσεων μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE από το φορολογικό έτος 2015 και εφεξής, ενώ για το φορολογικό έτος 2014 και προηγούμενα υποβάλλονται ή αποστέλλονται με τους προβλεπόμενους τρόπους στη Δ.Ο.Υ.

Να δούμε πιο πρακτικά τις ακόλουθες ερωτήσεις:

Έχω εισπράξει βάσει δικαστικής απόφασης εισοδήματα που αφορούν προηγούμενα έτη και τόκους. Πώς θα τα δηλώσω;

Τα εισοδήματα των προηγούμενων ετών θα δηλωθούν με τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν. Οι τόκοι θα δηλωθούν στο έτος που εισπράχθηκαν στους αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα 4Δ1.

Έχω εισπράξει αναδρομικά συντάξεων. Πώς θα τα δηλώσω;

Από το φορολογικό έτος 2015 και εφεξής οι δηλώσεις αναδρομικών υποβάλλονται ηλεκτρονικά επιλέγοντας το αντίστοιχο έτος υποβολής δήλωσης, π.χ. για το φορολογικό έτος 2017 θα επιλέξετε ως έτος υποβολής δήλωσης το έτος 2018. Στην συνέχεια επιλέγετε Τροποποιητική δήλωση και Δήλωση Αναδρομικών Ε1. Αφού εμφανιστούν οι κωδικοί συμπληρωμένοι με τα νέα ποσά υποβάλετε οριστικά την δήλωση (εμπρόθεσμα μέχρι 31/12/2023).
Τα αναδρομικά των προηγούμενων ετών, θα δηλωθούν με τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν.

Έχω χειρόγραφη βεβαίωση αποδοχών για αναδρομικά ποσά μισθών αλλά δεν εμφανίζεται η επιλογή για υποβολή Δήλωσης Αναδρομικών Ε1. Πώς θα υποβάλλω τη δήλωση αναδρομικών;

Η επιλογή είναι ενεργή για όσους φορολογούμενους υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση για αναδρομικές αποδοχές από το φορολογικό έτος 2015 κι εφεξής. Σε διαφορετική περίπτωση υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ..

Μπορώ στη δήλωση για αναδρομικά να τροποποιήσω κωδικούς που δεν σχετίζονται με τις αναδρομικές αποδοχές;
Στη δήλωση αναδρομικών τα ποσά προ-συμπληρώνονται στους αντίστοιχους κωδικούς και δεν υπάρχει η δυνατότητα να συμπληρώσετε ή να τροποποιήσετε κάποιον άλλο κωδικό. Εάν επιθυμείτε να τροποποιήσετε άλλα στοιχεία της δήλωσής σας πρέπει να υποβάλλετε ξεχωριστή τροποποιητική φορολογική δήλωση.

Τροποποιητικές δηλώσεις έως 31 Αυγούστου:

Σχόλιο – ισχύει ο κανόνας του άρθρου 19 του ΚΦΕ: Η τροποποιητική δήλωση που υποβάλλεται εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική, έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

Πρόστιμα αρχικών και τροποποιητικών δηλώσεων:

Μη επιβολή προστίμων αρχικών και τροποποιητικών δηλώσεων με ποσό φόρου προς καταβολή έως  100 ευρώ.

Προσοχή: Με το άρθρο 35 του νόμου 5036/2023 τροποποιήθηκε το άρ­θρο 54 του Κ.Φ.Δ. και δεν επιβάλλονται πρόστιμα εκπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, αρχικής και τροποποιητικής τα οποία ανέρχονται από 100 έως 500 ευρώ, όταν η κύρια οφειλή, ήτοι ο φόρος που προκύπτει προς καταβολή, ανέρχεται έως του ποσού των 100 ευρώ.

Μη επιβολή προστίμου τροποποιητικών δηλώσεων ανεξαρτήτου ποσού:

Σύμφωνα με την πολ.1215/2018 εγκύκλιο, δεν επιβάλλονται τα πρόστιμα του άρθρου 54 του Κ.Φ.Δ. κατά την υποβολή εκπρόθε­σμων τροποποιητικών δηλώσεων, όταν θεωρείται ότι διορθώνεται πληροφοριακό στοιχείο.

Συμμόρφωση των φορέων και εργοδοτών (τι οφείλουν να πράττουν κατά την αποστολή βεβαιώσεων – σύνοψη):

 1ον Υποχρέωση του φορέα να αναρτά ηλεκτρονικά οιαδήποτε μεταβολή στην αρχική εμπρόθεσμη βεβαίωση ή έκδοση συμπληρωματικής στο ίδιο η σε επόμενο φορολογικό έτος.

2ον Υποχρέωση του φορέα να εκδίδει και σε έντυπη μορφή τη βεβαίωση σε κάθε περίπτωση,

3ον Υποχρέωση του φορέα να ενημερώνει τον φορολογούμενο: α) ότι έχει αποσταλεί ηλεκτρονικά αρχείο εκπρόθεσμα ή ότι διόρθωσε αρχείο (στο ίδιο η σε επόμενο φορολογικό έτος) και β) να του χορηγεί και έντυπη βεβαίωση προκειμένου να «λάβει γνώση ότι έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση».

4ον Υποχρέωση της φορολογικής αρχής να ζητήσει πληροφορίες από τον φορέα πριν επιβάλει πρόστιμο και τόκο εκπρόθεσμης υποβολής.

Προσοχή: Οι παραπάνω υποχρεώσεις αφορούν βεβαιώσεις για εισοδήματα από μισθό ή σύνταξη, από επιχειρηματική δραστηριότητα και από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα που κατέβαλαν στο φορολογικό έτος, είτε παρακρατήθηκε φόρος, είτε δεν προκύπτει φόρος για παρακράτηση.

Τι ισχύει για τις ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές:

Με τον νόμο 4646/2019 (άρθρο 3), ρυθμίζεται ένα ζήτημα που αντιμετωπιζόταν μόνο ερμηνευτικά μέχρι σήμερα. Τροποποιήθηκε δηλαδή η παράγραφος 4 του άρθρου 8 ΚΦΕ – ν. 4172/2013 και ρυθμίζεται ο χρόνος κτήσης των ανείσπρακτων δεδουλευμένων αποδοχών που έχουν εισπραχθεί από το έτος 2014 και μετά, προκειμένου αυτές να αντιμετωπίζονται ως αναδρομικές και να υπάγονται σε φόρο με βάση τις διατάξεις των ετών που ανάγονται, μέσω της υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων για τα έτη αυτά.

Σύμφωνα λοιπόν με τη νέα διάταξη του άρθρου 8 του ΚΦΕ, οι ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές που εισπράττονται το έτος 2014 και μετά και εφόσον αναγράφονται διακεκριμένα στην ετήσια βεβαίωση αποδοχών που χορηγείται στον δικαιούχο ή προκύπτει με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο το έτος στο οποίο ανάγονται (όπως βεβαίωση από πιστοποιημένο λογιστή φοροτεχνικό βάσει αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων (Α.Π.Δ.) του ασφαλιστικού φορέα, κ.λπ. ή παλαιότερες βεβαιώσεις αποδοχών από τις οποίες προκύπτει το ύψος των αποδοχών που είχαν καταστεί ανείσπρακτες, δικαστική απόφαση, κ.α.), υπάγονται σε φόρο με βάση τις διατάξεις του έτους που ανάγονται.

Προσοχή: Οι εν λόγω τροποποιητικές δηλώσεις θεωρούνται εμπρόθεσμες, εφόσον υποβληθούν εντός του έτους χορήγησης της ετήσιας βεβαίωσης αποδοχών. (βλ. σχ. στην απόφαση Α. 1042/30.03.2023)

Στην περίπτωση που οι εν λόγω ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές δεν συμπεριλαμβάνονται σε ετήσια βεβαίωση αποδοχών που χορηγείται στον δικαιούχο ή δεν αναγράφονται σε αυτή διακεκριμένα κατ’ έτος ή δεν μπορεί να αποδειχθεί με άλλο πρόσφορο μέσο το έτος στο οποίο ανάγονται, οι αποδοχές αυτές φορολογούνται στο έτος καταβολής τους. 

Εάν δεν χορηγείται βεβαίωση αποδοχών και αποδεικνύεται με άλλο πρόσφορο μέσο η καταβολή των αποδοχών αλλά όχι το έτος ή τα έτη στα οποία αυτές ανάγονται, υποβάλλεται δήλωση, αρχική ή τροποποιητική, η οποία θεωρείται εμπρόθεσμη, ακόμη και αν υποβληθεί έως το τέλος του έτους που έπεται της καταβολής τους

Προσοχή: Σε όλες τις πιο πάνω περιπτώσεις που υποβάλλονται τροποποιητικές δηλώσεις με ανείσπρακτες αποδοχές προηγούμενων χρόνων, δεν υπολογίζεται η προσαύξηση φόρου επί της διαφοράς μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού αποδείξεων, επειδή υπάρχει χρονική απόκλιση μεταξύ του χρόνου απόκτησης του εισοδήματος και είσπραξής του.

Εισόδημα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας που καταβάλλεται αναδρομικά:

Για το εισόδημα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας που κατα­βάλλεται αναδρομικά με βάση νόμο ή δικαστική απόφαση, χρόνος απόκτησης αυτού θεωρείται το φορολογικό έτος στο οποίο ανάγο­νται τα μισθώματα.

Περισσότερα στα e–book βοηθήματα:

* Ο Γιώργος Δ. Χριστόπουλος είναι Φοροτεχνικός – οικονομολόγος με συγγραφική και διδακτική εμπειρία.  Εκπρόσωπος τύπου και δημοσίων σχέσεων της ΠΟΦΕΕ, υπεύθυνος της επιστημονικής ομάδας της ΕΦΕΕΑ, φοροτεχνικός σύμβουλος της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος, επιστημονικός συνεργάτης του Taxheaven, μέλος της «mental Group  Γ. Χριστόπουλος και Συνεργάτες», τ. καθηγητής ΤΕΙ.

e-mail: g.christopoulos@mental.gr